Category: κείμενα

Kείμενο του Μπερντέ για τις εκκενώσεις των καταλήψεων και το δόγμα “νόμος και τάξη”:

ΠΟΙΟΣ ΝΟΜΟΣ; ΠΟΙΑ ΤΑΞΗ;

Το βράδυ της Κυριακής 24 Ιουνίου 2018, ομάδα 50 ατόμων που αποσχίστηκε από την εθνικιστική συγκέντρωση στην πλατεία Συντάγματος, επιτέθηκε στην κατάληψη πρώην ΠΙΚΠΑ στα Άνω Πετράλωνα. Read more

Για τις πρόσφατες επιθέσεις σε αυτοδιαχειριζόμενους χώρους

Το τελευταίο διάστημα οι επιθέσεις κράτους και φασιστικών ομάδων σε αυτοδιαχειριζόμενους κοινωνικούς χώρους δεν έχουν σταματημό. Εκκενώσεις καταλήψεων (Τερμίτα, Gare, Ζαΐμη και Ματρόζου) αλλά και επιθέσεις φασιστικών ομάδων (Λιμπερτάτια και κατειλημμένο Θέατρο Εμπρός, στο πλαίσιο των εθνικιστικών συλλαλητηρίων σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα αντίστοιχα, Ελεύθερος Κοινωνικός Χώρος Σχολείο, κατάληψη Λέλας Καραγιάννη 37, αυτοδιαχειριζόμενο στέκι Άνω-Κάτω Πατησίων, κατάληψη Παναιτωλίου 21 και στον ελεύθερο κοινωνικό χώρο φαβέλα) συνθέτουν ένα σκηνικό μαζικής καταστολής κάθε ελεύθερης κοινωνικής έκφρασης. Μάλιστα η επίθεση στη Φαβέλα είχε ξεκάθαρα δολοφονικό χαρακτήρα που οδήγησε στον πολύ σοβαρό τραυματισμό της δικηγόρου πολιτικής αγωγής της οικογένειας του δολοφονημένου από τη χρυσή αυγή, Παύλου Φύσσα.

Και ενώ η καταστολή και οι επιθέσεις σε ελεύθερους χώρους ποινικοποιούν, προφυλακίζουν και αφανίζουν κάθε υποκείμενο που επιλέγει μέσα απ’ αυτούς να δρα και να δημιουργεί ελεύθερα και αδιαμεσολάβητα, την ίδια στιγμή το κράτος χαϊδεύει τους δολοφόνους της χρυσής αυγής και των λοιπών φασιστικών μορφωμάτων (βλέπε σύλληψη μελών της φασιστοομάδας Combat 18, τα μέλη της οποίας δεν κρίθηκαν ούτε καν προφυλακιστέα) και επί της ουσίας επιδοκιμάζει κάθε λογής μισαλλόδοξες ρητορικές (βλ. αθώωση Αμβρόσιου).

Αυτή η ολομέτωπη επίθεση δεν είναι τυχαία. Η πολιτική και κοινωνική πρόταση των συλλογικών εγχειρημάτων πάει κόντρα στην άνωθεν επιβαλλόμενη εμπορευματοποίηση και εξατομίκευση κάθε πτυχής της καθημερινότητας στην οποία θέλουν να μας χωρέσουν όλους. Πάει κόντρα στα σύμβολα και τα αφηγήματα τους περί εθνικής ομοψυχίας που θέλουν να μας πείσουν ότι το κράτος και τα αφεντικά μας αγαπάνε και ότι ο εχθρός είναι κάπου αλλού εκτός συνόρων.

Εμείς σαν αυτοδιαχειριζόμενος κοινωνικός χώρος Μπερντές στεκόμαστε αλληλέγγυοι σε κάθε χώρο και εγχείρημα που προτάσσει το συλλογικό πάνω απ’ το ατομικό, που επιλέγει να λειτουργεί με όρους αντιεραρχικούς και που αγκαλιάζει κάθε έκφραση ανεξάρτητα από φύλο, χρώμα και θρησκεία.

Αυτοδιαχειριζόμενος Κοινωνικός Χώρος “Μπερντές”

Τα ξημερώματα της Τρίτης 07 Απριλίου πραγματοποιήθηκε αποτυχημένη εμπρηστική επίθεση εναντίον του αυτοδιαχειριζόμενου κοινωνικού χώρου “Μπερντές” στα Άνω Ιλίσια, με μόνη υλική ζημιά το σπάσιμο ενός τζαμιού. Δεν είναι η πρώτη φορά που το στέκι δέχεται φασιστική-παρακρατική επίθεση, αφού και στο παρελθόν έχουν επιχειρήσει διάφορα φασιστοειδή να χτυπήσουν τον χώρο και τη δράση του στη γειτονιά.
Ο αυτοδιαχειριζόμενος κοινωνικός χώρος “Μπερντές” λειτουργεί από τον Οκτώβριο του 2011 και μέσα στο χώρο λειτουργούν διάφορες πολιτιστικές ομάδες και πολιτικές συνελεύσεις, διοργανώνονται πολιτικές εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις, προβολές, μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας για παιδιά και πολλά άλλα. Όσες ομάδες και εγχειρήματα στεγάζονται στο χώρο λειτουργούν χωρίς ιεραρχίες, ειδικούς, και εμπορευματικές λογικές. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τη λειτουργία του ίδιου του χώρου, όπου όλα αποφασίζονται και συνδιαμορφώνονται στη διαχειριστική συνέλευση, η οποία είναι ανοιχτή στον καθένα και στην καθεμία που θέλει να συμμετέχει. Έχουμε δημιουργήσει έτσι στη γειτονιά ένα κοινωνικό πεδίο αυτοοργάνωσης και αντίστασης, εχθρικό απέναντι σε κάθε είδους φασιστικές νοοτροπίες και πρακτικές.
Μέσα από τους αυτοδιαχειριζόμενους χώρους και τις καταλήψεις όλοι και όλες εμείς δημιουργούμε κοινότητες αγώνα στις γειτονιές μας και χτίζουμε καθημερινά σχέσεις αλληλεγγύης. Αυτές τις σχέσεις προσπαθούν να διαρρήξουν τέτοιες φασιστικές επιθέσεις και αυτές τις σχέσεις θα υπερασπιστούμε.

ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ
ΦΑΣΙΣΤΕΣ ΔΕΝ ΧΩΡΑΤΕ ΟΥΤΕ ΣΤΑ ΙΛΙΣΙΑ, ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΠΟΥΘΕΝΑ

Παιδεία στις φυλακές

Η παιδεία στο περιβάλλον της φυλακής συναντά εξ’ ορισμού ιδιαίτερες δυσκολίες καθώς οι φυλακές είναι ιδρύματα ολοκληρωτικού χαρακτήρα. Το πρόβλημα του υπερπληθυσμού, τα υψηλά ποσοστά ψυχολογικής βίας, το άγχος, ο φόβος και ο νεκρός χρόνος είναι άμεσα εμπόδια που επιβάλλονται απο την αρχή σε αυτούς τους μαθητές. Το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης και του αυτοκαθορισμού χάνεται μέσα στην φυλακή και ενώ ένας μαθητής, εκτός φυλακής, μέσω της παιδείας επιδιώκει την βελτίωση των όρων της ζωής του και την αντιμετώπιση ατομικών και συλλογικών προβλημάτων ο στόχος ζωής του κρατούμενου μαθητή είναι η επιβίωση και η απόκτηση της ελευθερίας. Το δικαίωμα στη παιδεία είναι για τον έγκλειστο μαθητή ένα μονοπάτι προς την δημιουργικότητα, μια ανάσα ελευθερίας.

Οι έγκλειστοι είναι και παραμένουν υποκείμενα δικαιωμάτων, δικαιούνται ίδια πρόσβαση στην παιδεία, στην επαγγελματική κατάρτιση, σε δημιουργικές δραστηριότητες, κοινωνική εκπαίδευση και φυσική εκπαίδευση. Η δημιουργική κάλυψη του νεκρού χρόνου του εγκλείστου, η επανασύνδεση με την εκπαιδευτική διαδικασία, η απόκτηση νέων γνώσεων-δεξιοτήτων και κυρίως η επαφή με εκπαιδευτές που έρχονται απο «έξω» δημιουργεί ένα παράθυρο στην φυλακή ώστε να αποφορτιστούν απο τα προβλήματα και να δημιουργηθεί μια επαφή με το κοινωνικό σύνολο. Ο έγκλειστος μαθητής διοχετεύει το άγχος του, την πίεση που αισθάνεται σε ένα εκπαιδευτικό χώρο και χρησιμοποιώντας τα εργαλεία που του δίνονται απο την μάθηση τα μετουσιώνει σε γνώση.

Όταν δίνεται το δικαίωμα σε πολλούς έγκλειστους μαθητές για φοίτηση σε ανώτατες σχολές (ΑΕΙ, ΤΕΙ κτλ) ,κάποιους το κράτος αποφασίζει να τους τιμωρήσει ακόμη περισσότερο. Ο Ν. Ρωμανός είναι έγκλειστος από τη 1 Φεβρουαρίου 2013. Ο μαθητής Ν. Ρωμανός αποφάσισε να συνεχίσει τις σπουδές του μέσα στην φυλακή και πέρασε σε μία σχολή. Ο Ν. Ρωμανός καταδικάστηκε για ληστεία στο Βελβεντό Κοζάνης. Οι πολιτικές πεποιθήσεις του Ν. Ρωμανού είναι ο λόγος που το κράτος τον εκδικείται, στερώντας του το δικαίωμα να παίρνει εκπαιδευτικές άδειες όποτε αυτό είναι απαραίτητο ώστε να συμμετέχει σε μαθήματα/εργαστήρια της σχολής που πέρασε. Ο Ν. Ρωμανός για το δικαίωμα του στην παιδεία ξεκίνησε απεργία πείνας απο τις 10 Νοεμβρίου με ότι αυτό συνεπάγεται για την υγεία του.

Όλοι όσοι έχουν υπάρξει κάποια στιγμή στην ζωή τους δάσκαλοι και μαθητές καταλαβαίνουν το πόσο ουσιώδες δικαίωμα είναι να υπάρχουν αυτοί οι ρόλοι στην ζωή. Η στέρηση του δικαιωμάτος αυτού δεν μπορεί παρά να έχει απέναντι του καθένα μας. Ο αγώνας του Ν. Ρωμανού είναι αγώνας όλων. Οι ρίζες της παιδείας πρέπει να τρυπώσουν βαθιά στις φυλακές και καθώς θα τις ποτίζουμε, με τους έγκλειστους μαθητές να γίνονται όλο και περισσότεροι, κάποια στιγμή να καταφέρουν να σπάσουν και τους τοίχους.

 

Ομάδα δασκάλων Μπερντέ

Με αφορμή τα γεγονότα στο 2ο ΓΕΛ Κερατσινίου, όπου πριν λίγο καιρό 5 μαθητές οδηγήθηκαν στο τμήμα ύστερα από προφορική κλήτευσή τους με την αιτιολογία της συμμετοχής τους σε καταλήψεις, μοιράστηκε το παρακάτω κείμενο σε σχολεία της γειτονιάς από την ομάδα ενισχυτικής διδασκαλίας του Μπερντέ:

 

Το σχολείο λένε ότι είναι η μικρογραφία της κοινωνίας στην οποία θα μεγαλώσουμε. Όπως κάθε παιδί έτσι και εγώ έχω όνειρα και θέλω μέσα από το σχολείο μου να εκφραστώ και να δημιουργήσω. Θέλω να μπορώ να εκφράζω ελεύθερα την άποψή μου και να διεκδικώ για εμένα, τους συμμαθητές μου και τους καθηγητές μου ένα καλύτερο σχολικό περιβάλλον και καλύτερη μόρφωση.

Τώρα όμως μαθαίνω ότι η αστυνομία θα συνεργάζεται πλέον με τους καθηγητές και θα αποφασίζουν μαζί για το αν είμαι αντιδραστικό στοιχείο ή όχι. Θέλουν να με κάνουν να καρφώνω τους συμμαθητές μου! Η τηλεόραση λέει στους γονείς ότι αυτό είναι το σωστό, ότι η αστυνομία θα φροντίζει να είμαι ασφαλής και αυτοί την πιστεύουν.

Πώς λοιπόν θα μπορώ να ονειρεύομαι όταν θα φοβάμαι; Όταν θα φοβάμαι να εκφράσω την άποψή μου γιατί θα υπάρχει ο κίνδυνος να με καταδώσει ο καθηγητής μου; Πώς θα δείχνω την αλληλεγγύη μου και θα μοιράζομαι τις σκέψεις μου με τους συμμαθητές μου όταν θα υπάρχει ο κίνδυνος να με καρφώσουν αυτοί ή εγώ αυτούς; Πού είναι η ελευθερία που υποτίθεται -όπως διαβάζουμε στα σχολικά βιβλία – ότι έχει κατακτηθεί μέσα από αγώνες τόσων χρόνων; Πού είναι όλες αυτές οι αρχές της ελεύθερης βούλησης, του αλληλοσεβασμού, της εμπιστοσύνης, της ομαδικότητας που υποτίθεται ότι προάγει το σχολείο;

Ξέρω ότι αυτό είναι κάτι που δεν μπορώ να το αντιμετωπίσω μόνος μου και θέλω βοήθεια. Από τους συμμαθητές μου, τους καθηγητές μου, τους γονείς μου και από κάθε “μεγάλο” που ήταν κάποτε μαθητής και αυτός. Μαζί νομίζω ότι μπορούμε να σταματήσουμε αυτή την κατάσταση που κάνει το περιβάλλον που ζούμε εντός και εκτός σχολείου ανυπόφορο.

Θέλω να ονειρεύομαι, να ελπίζω σε κάτι καλύτερο και όχι να φοβάμαι! Λευτεριά στα όνειρα!

Το Σαββάτο 2 Φλεβάρη, μετά το τέλος της φασιστικής πορείας της Χρυσής Αυγής, ομάδα 15 θρασύδειλων φασιστοειδών κατευθύνθηκε προς τον Αυτοδιαχειριζόμενο Κοινωνικό Χώρο Μπερντές στα Ιλίσια και έσπασε το τζάμι της εξώπορτας, ενώ στη συνέχεια προσπάθησε να επιτεθεί στον Αυτοδιαχειριζόμενο Κοινωνικό Χώρο Βίλα Ζωγράφου. Εκείνη την ώρα στη βίλα λειτουργούσε αυτοδιαχειριζόμενο μπαρ οικονομικής ενίσχυσης διωκόμενων αγωνιστών, στο οποίο βρισκόταν αρκετός κόσμος. Αμέσως, λοιπόν, τα φασιστοειδή αποκρούστηκαν με επιτυχία και πάνω στον πανικό τους άφησαν δύο μηχανάκια πίσω τους. Φυσικά μετά από λίγα λεπτά η Βίλα περικυκλώθηκε από τους “καλούς συνεργάτες” των φασιστών ΜΑΤ και ΔΙΑΣ, δημιουργώντας κλίμα τρομοκρατίας στην περιοχή . Όμως η ανταπόκριση τόσο της γειτονιάς του Ζωγράφου όσο και των γύρω περιοχών ήταν τόσο άμεση που ανάγκασε την αστυνομία να αποχωρήσει από το χώρο της Βίλας (παίρνοντας φυσικά μαζί και τα μηχανάκια των “φίλων” τους).

Η επίθεση αυτή δεν είναι η μόνη που έχουν δεχθεί οι δύο αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι της γειτονιάς μας. Πριν από 9 μήνες είχε επαναληφθεί παρόμοιο χτύπημα, την ώρα που διεξαγόταν στη Βίλα συναυλία αλληλεγγύης σε διωκόμενους αγωνιστές και στο Μπερντέ εκδήλωση-συζήτηση για τη σχέση ψυχανάλυσης και κοινωνικής χειραφέτησης, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν δύο άτομα, ανάμεσά τους μια μαθήτρια λυκείου.

Τα περιστατικά βίας από μεριάς φασιστών και αστυνομίας τόσο στη γειτονιά μας (απεργιακή προσυγκέντρωση 26ης Σεπτεμβρίου, προληπτικές απαγωγές-προσαγωγές αγωνιστών κτλ) όσο και στο κέντρο της Αθήνας με τις πρόσφατες δολοφονίες των δύο μεταναστών Saxtzat Loukman (δολοφονήθηκε από φασίστες στις 17/1 στα Πετράλωνα) και Babakar Ndiaye (δολοφονήθηκε από τη δημοτική αστυνομία την 1/2 στο Θησείο ) αναδεικνύουν την όξυνση του εκφασισμού της κοινωνίας.

Απέναντι σε αυτή την εντεινόμενη καταστολή, όχι μόνο δεν τρομοκατούμαστε αλλά συνεχίζουμε να δημιουργούμε αυτοοργανωμένες δομές στη γειτονιά. Ο αυτοδιαχειριζομενος κοινωνικός χώρος Μπερντές λειτουργεί από τον Οκτώβριο του 2011 στη γειτονιά των Ιλισίων. Μέσα στο χώρο λειτουργούν διάφορες ομάδες όπως: θεατρική / χορού / προβολών / βιβλιοθήκης / συλλογική κουζίνα / καφενείο-μπαρ / ενισχυτική διδασκαλία σε παιδιά / εργαστήρια-σεμινάρια ποίησης και δημιουργικής γραφής κ.ά. Επίσης διοργανώνονται πολιτικές εκδηλώσεις-συζητήσεις και μουσικές-θεατρικές παραστάσεις.

Όσες ομάδες και εγχειρήματα στεγάζονται στο χώρο λειτουργούν χωρίς ιεραρχίες, ειδικούς και χρηματικό αντίτιμο. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τη λειτουργία του ίδιου του χώρου, όπου όλα αποφασίζονται με συνδιαμόρφωση στη διαχειριστική συνέλευση, η οποία είναι ανοιχτή στον καθένα και στην καθεμιά που θέλει να συμμετέχει.

Δημιουργούμε έτσι στη γειτονιά ένα κοινωνικό πεδίο επικοινωνίας, αντίστασης, αλληλεγγύης. Ένα πεδίο διερεύνησης τρόπων οργάνωσης της κοινωνικής μας ζωής από εμάς τους/τις ίδιους/-ες, δίνοντας συλλογικές απαντήσεις στα καθημερινά μας προβλήματα.

Σε πείσμα της κρατικής και παρακρατικής καταστολής ο Μπερντές θα μείνει σταθερός στο δρόμο που προσπαθεί να χαράξει ενάμιση χρόνο τώρα . Τον δρόμο της αλληλεγγύης και του αγώνα.

Ένας κόσμος αλληλεγγύης και δημιουργίας…

Από τον Οκτώβριο του 2011 λειτουργεί στη γειτονιά μας ο αυτοδιαχειριζόμενος κοινωνικός χώρος Μπερντές. Στο χώρο στεγάζονται διάφορα εγχειρήματα: θεατρική ομάδα / ομάδα χορού / προβολές / ομάδα σχεδίου-ζωγραφικής / ομάδα βιβλιοθήκης / συλλογική κουζίνα / καφενείο-μπαρ / ενισχυτική διδασκαλία σε παιδιά κ.α. Πραγματοποιούνται επίσης εκδηλώσεις, συζητήσεις, θεατρικές και μουσικές παραστάσεις κ.λπ. Ενώ στο χώρο πραγματοποιεί τις συνελεύσεις της η αυτόνομη συνέλευση Ζωγράφου.

Η λειτουργία των ομάδων, των πρωτοβουλιών και των διάφορων εγχειρημάτων βασίζεται στην ισότιμη ανταλλαγή εμπειριών και γνώσεων, μακριά από ιεραρχίες και ειδικούς. Οι αποφάσεις για τη λειτουργία του χώρου συνδιαμορφώνονται μέσα από τη διαχειριστική συνέλευση, η οποία είναι ανοικτή σε όποιον θέλει να εδαφικοποιήσει την ανάγκη του για δημιουργία και έκφραση μακριά από τη λογική του θεάματος και του εμπορεύματος.

Δημιουργούμε έτσι στη γειτονιά ένα κοινωνικό πεδίο επικοινωνίας, αντίστασης, αλληλεγγύης. Ένα πεδίο διερεύνησης τρόπων οργάνωσης της κοινωνικής μας ζωής από εμάς τους ίδιους, δίνοντας συλλογικές απαντήσεις στα καθημερινά μας προβλήματα.

…ενάντια σε έναν κόσμο φόβου και φασιστικής βίας.

Το βράδυ της Παρασκευής 27 Απριλίου στον “Αυτοδιαχειριζόμενο Κοινωνικό Χώρο Βίλα Ζωγράφου” διοργανώθηκε συναυλία αλληλεγγύης σε διωκόμενους αγωνιστές, ενώ στον “Αυτοδιαχειριζόμενο Κοινωνικό Χώρο Μπερντέ” στα Άνω Ιλίσια εκδήλωση-συζήτηση για τη σχέση ψυχανάλυσης και κοινωνικής χειραφέτησης. Εκείνο το βράδυ ομάδα 5-6 θρασύδειλων φασιστοειδών επέλεξε να επιτεθεί διαδοχικά σε κόσμο έξω από τους δύο αυτούς χώρους με αποτέλεσμα να τραυματιστούν δύο άτομα, ανάμεσά τους μια μαθήτρια λυκείου.

Ο εντεινόμενος εκφασισμός κομματιού της ελληνικής κοινωνίας γεννά επιθέσεις φασιστικής & ρατσιστικής βίας (σε γειτονιές και στο κέντρο), γεννά στρατόπεδα συγκέντρωσης, γεννά μισαλλοδοξία και φόβο.

Ενάντια στο φόβο, την εξατομίκευση και τον κοινωνικό κανιβαλισμό

να προτάξουμε την επικοινωνία, τη συλλογικότητα και την κοινωνική αλληλεγγύη.

Η Αυτόνομη Συνέλευση Ζωγράφου συμπληρώνει δυόμιση χρόνια δράσης στη γειτονιά. Σε αυτό το διάστημα δρούμε τόσο πάνω σε τοπικά ζητήματα (βίλα Ζωγράφου, Υμηττός, πλατείες, δάσος Ιλισίων) όσο και γενικότερα  (αλληληγγύη στους μετανάστες, κρατική καταστολή, οικονομική κρίση κ.α.). Από την αρχή των παρεμβάσεών μας είχε προκύψει η ανάγκη ύπαρξης ενός σταθερού και δημόσιου χώρου πραγματοποίησης των συνελεύσεών μας. Έτσι δημιουργήσαμε το “Μπερντέ”· έναν αυτοδιαχειριζόμενο κοινωνικό χώρο, στο ίδιο μέρος που τη δεκαετία του ΄80 στεγαζόταν το ομώνυμο θέατρο, που αποτέλεσε σημείο αναφοράς για τα πολιτιστικά (και όχι μόνο) δρώμενα στη γειτονιά μας.
Ωστόσο, το άνοιγμα του “Μπερντέ” είναι κάτι παραπάνω από την ανάγκη για στέγαση των συνελεύσεών μας – είναι ένα ανοικτό κάλεσμα. Ένα κάλεσμα για να συναντηθούμε, να συζητήσουμε, να συνδιαμορφώσουμε πάνω στα ζητήματα που μας απασχολούν. Ένα κάλεσμα για να μοιραστούμε τις αξίες και τις πρακτικές της αλληλεγγύης, της συμμετοχής, της ελεύθερης έκφρασης, της αυτοοργάνωσης.
Ευελπιστούμε μέσα από τις δραστηριότητες που μπορούν να αναπτυχθούν στο “Μπερντέ”  να ανακαλύψουμε τις κοινές μας ανάγκες και να μοιραστούμε τις κοινές μας εμπειρίες και μέσα από αυτήν την επικοινωνία να δώσουμε συλλογικές απαντήσεις στα καθημερινά μας προβλήματα. Ήδη στο χώρο του στεκιού λειτουργούν ανοικτές πρωτοβουλίες για αυτοδιαχειριζόμενο καφενείο-μπαρ και για δανειστική βιβλιοθήκη-βιβλιοπωλείο και θα μπορούσαν να αναπτυχθούν πρωτοβουλίες για ομάδες αυτομόρφωσης, προβολές, θέατρο, συλλογικές κουζίνες και τόσα άλλα.

Οι καιροί απαιτούν ενάντια στο φόβο, την εξατομίκευση και τον κοινωνικό κανιβαλισμό να προτάξουμε την επικοινωνία, τη συλλογικότητα και την κοινωνική αλληλεγγύη.